توضیحات

جهت دانلود فایل پی دی اف خلاصه کتاب، بر روی لینک زیر کلیک نمایید.

M803_Abstract

پيشگفتار

همچنان¬که ابزارهای چاه¬پیمایی و روش‌های تفسیری توسعه می¬یابد، نقش گسترده¬ای در فرآیند تصمیم¬گیری ایفا می¬کنند. امروزه، تفسیر نگار¬های پتروفیزیکی یکی از ابزارهای مفید و مهم موجود برای زمین¬شناسی نفت محسوب می¬شود. از اطلاعات حاصل از نگار، می¬توان برای مشخص¬کردن زون¬های تولیدی، شناسایی عمق و ضخامت زون¬ها، تمیز دادن بین نفت، گاز و یا آب در یک مخزن، و برای تخمین مخازن هیدروکربور استفاده می¬شود. دو پارامتر اولیه که از نگار بدست می¬آید تخلخل و درصدی از فضای خالی است که با هیدروکربور پرشده است. پارامترهای تفسیر نگار به صورت مستقیم یا استنباطی غیر¬مستقیم بوسیله یکی از انواع کلی نگار-هایی هم¬چون الکتریکی، هسته¬ای و یا صوتی محاسبه می¬شوند.
خواص یا خصوصیات سنگ همچون تخلخل، لیتولوژی، تراوایی و اشباع¬آب که بر روی اندازه-گیری نگار¬ها اثرگذارند، قابل محاسبه هستند. تصاویر درون¬چاهی، تصاویر الکترونیکی از سنگ¬ها و سیالاتی مرتبط به چاه می¬باشند.
این تصاویر بوسیله ابزارهای الکتریکی، صوتی و یا ویدیویی که درون چاه فرستاده می¬شوند، بدست می¬آیند. تصاویر قدرت تفکیک عمودی و جانبی بالایی دارند و اطلاعات مهمی در مورد شیب لایه¬ها، شکستگی¬ها، گسل¬ها، ناپیوستگی¬ها، تخلخل حفره¬ای، تخلخل شکستگی¬ها و ویژگی¬های زمین¬شناسی دیگر را فراهم می‌کنند.
مطالعات موردی نشان داده است که تصاویر درون¬چاهی برای ترکیب با اطلاعات موجود از چاه مانند نگار¬های دیگر، خرده¬های حاصل از حفاری، مغزه¬ها و اطلاعات تولید بیشترین استفاده را دارد. در حالت کلی مغزه¬های گرفته ¬شده طول کمی دارند، بنابراین ممکن است تمام یا قسمتی از سازند هدف از دست برود. تعدادی از لیتولوژی¬ها مانند ماسه¬ سنگ¬های سست و نواحی دارای شکستگی¬، حفره¬ای و خرده¬سنگی، بازیابی مغزه ضعیفی دارند.
در سال¬های اخیر، تمام این فاکتور¬ها، منجر به استفاده¬ی بیشتر از تصاویر درون چاهی برای مشخص کردن سنگ¬های رسوبی زیرزمینی شده است.
در اين کتاب ارزيابي نمودارهاي رانده شده سازند جهرم در چاه‌ X حفاري شده در یکی از میادین هیدروکربوری نفت سنگین انجام شده است. در این سازند علاوه بر نگارهای متعارف، نگار تصویری FMI، نیز برداشت شده است. طبق اطلاعات زمین¬شناسی اين سازند از نظر سنگ¬شناسي شامل شيل(ایلیت)، آهك، دولوميت و لایه¬های نازکی از انیدریت مي¬باشد.
در اين کتاب از نرم‌افزار ۶٫۷٫۱Geolog به منظور ارزيابي پتروفيزيكي اين سازند استفاده شده است که شامل دو روش محاسبه قطعي(Deterministic) و احتمالات (Probabilistic) براي ارزيابي چاه‌ها مي¬باشد. برای ارزیابی این سازند از روش احتمالات(Probabilistic) بهره¬گيري شده است.
نگار FMI، یکی از نگار¬های تصویرگر الکتریکی می¬باشد که با استفاده از آن می¬توان ویژگی-های سازند همچون شیب و آزیموت لایه¬ها، شکستگی¬ها، تخلخل ثانویه و بافت را بدست آورد.
در فصل اول، اطلاعات زمین¬شناسی میدان بیان شده است. در فصل دوم این پروژه، به معرفی نگارهای تصویری پرداخته شده است. برای تصویر¬برداری از دیواره¬ی چاه از سه تکنولوژی مختلف استفاده می¬شود که شامل تصویربرداری مقاومت¬سنجی، تصویربرداری صوتی و دوربین-های ویدیویی می¬باشد. در این پروژه از نگار تصویری FMI شرکت شلومبرژه در سازند جهرم استفاده شده است که یک نگار تصویری از نوع مقاومت¬سنجی می¬باشد.
در واقع این نگار با اندازه¬گیری میکرو¬مقاومت سازند در گل آب پایه، تصویری از سازند را نشان می¬دهد. تصاویر قدرت تفکیک عمودی و جانبی بالایی دارند و اطلاعات مهمی در مورد شیب لایه¬ها، شکستگی¬ها، تخلخل حفره¬ای، تخلخل شکستگی¬ها و ویژگی¬های زمین¬شناسی دیگر را فراهم می¬کنند.
در فصل سوم، با استفاده از نگار¬های متعارف موجود در سازند جهرم، مدل پتروفیزیکی سازند با استفاده از روش احتمالات با کمک نرم¬افزار Geolog6.7.1 در قسمت MULTIMIN آن، ساخته شد. بعلت فقدان نگار صوتی، این نگار در محاسبات اعمال نشد. لیتولوژی¬های غالب شناسایی¬شده در این سازند شامل دولومیت، آهک و کانی ایلیت است. لایه¬های نازک انیدریت نیز در این سازند شناسایی شد. بخش بالایی سازند دولومیتی و بخش پایینی آن بیشتر آهکی است. لایه¬های نازک انیدریتی نیز در میان بخش¬های دولومیتی شناسایی شدند. بعد از بررسی مدل مشاهده شد که بخش بالایی سازند نفت سنگین و بخش پایینی آن آب است. نواحی مخزنی و نواحی هیدروکربوری با استفاده از مدل بدست¬آمده مشخص شد.
در فصل چهارم، که مربوط به نگار تصویری FMI است، قبل از مراحل تفسیر، مراحل پردازشی مختلفی بر روی نگار تصویری FMI انجام پذیرفت که شامل مراحل زیر است:
(۱) تصحیح عمق
(۲) از بین بردن اثر دندانه¬اره¬ای از روی تصویر
(۳) یکسان¬سازی
(۴) بهنجارسازی استاتیکی
(۵) بهنجارسازی دینامیکی
بعد از انجام مراحل پردازشی و ساخت تصویر، لایه¬ها، شکستگی¬ها، شیب و آزیموت لایه¬ها و شکستگی¬ها، دانسیته شکستگی¬ها، تخلخل حفره¬ای و تخلخل شکستگی¬ها محاسبه شد. بافت سازند نیز بر اساس دو فاکتور همگنی/ ناهمگنی و ریزی/ درشتی دانه به ۹ گروه مختلف تقسیم-بندی شد.
در فصل پنجم، با استفاده از نگار¬ CGR و نگار¬های بدست¬آمده از مدل شامل نگار تخلخل موثر (PHIE) و نگار¬های حجم دولومیت (VOL_DOL)، آهک (VOL_CALC) و انیدریت (VOL_ANH)، سازند جهرم به قسمت¬های مختلفی از لحاظ دانه¬بندی تقسیم شد. بعد از اعمال نقطه حد¬آستانه (Cut off) برای نگار¬های CGR و تخلخل موٍثر (PHIE)، سازند به ۴ بخش تقسیم شد که شامل موارد زیر می¬باشد:
(۱) دولومیت متخلخل
(۲) دولومیت غیرمتخلخل
(۳) آهک متخلخل
(۴) انیدریت
با مقایسه این بخش¬ها با نگار تصویری FMI، صحت این تقسیم¬بندی تایید شد.
در فصل ششم این پروژه، نتایج حاصل از مدلسازی پتروفیزیکی و ویژگی¬های بدست¬آمده از تفسیر نگار تصویری FMI سازند جهرم، بیان گردیده است.
بعلت نبود نگار¬های پتروفیزیکی سازند جهرم در چاه‌های مجاور چاه X، امکان انجام عمل تطابق (Correlation) بین این چاه با چاه‌های دیگر وجود نداشت. در این چاه برای تطابق نتایج حاصل از ارزیابی¬ پتروفیزیکی، بعلت نبود مغزه در این سازند بعلت وجود شکستگی¬های فراوان، از نگار تصویری FMI استفاده شد که صحت ارزیابی پتروفیزیکی را تایید کرد.

Preface

As the well surveying tools and interpretation methods are developed, they play a wide role in the decision-making process. Today, the interpretation of petrophysical maps is considered one of the useful and important tools available for petroleum geology. The information obtained from the log can be used to determine production zones, identify the depth and thickness of zones, distinguish between oil, gas or water in a reservoir, and to estimate hydrocarbon reservoirs. The two primary parameters obtained from the plot are the porosity and the percentage of empty space filled with hydrocarbons. The parameters of the interpreter are calculated directly or indirectly by one of the general types of parameters, such as electrical, nuclear, or acoustic.
Properties or properties of rock such as porosity, lithology, permeability and water saturation, which affect the measurement of graphs, can be calculated. Downhole images are electronic images of rocks and fluids related to the well.
These images are obtained by electrical, audio or video devices that are sent into the well. The images have high vertical and lateral resolution and provide important information about the slope of layers, fractures, faults, discontinuities, hole porosity, fracture porosity and other geological features. .
Case studies have shown that downhole images are the most useful for combining well information such as other images, cuttings from drilling, cores, and production information. In general, the taken cores have a short length, so all or part of the target formation may be lost. A number of lithologies, such as loose sandstones and areas with fractures, cavities and small stones, have poor core recovery.
In recent years, all these factors have led to more use of downhole images to identify underground sedimentary rocks.
In this book, the evaluation of the driven charts of the Jahrom Formation in the X well drilled in one of the heavy oil hydrocarbon fields has been done. In this formation, in addition to the conventional notations, FMI pictorial notations have also been taken. According to geological information, this formation includes shale (illite), lime, dolomite and thin layers of anhydrite.
In this book, Geolog 6.7.1 software is used for the petrophysical evaluation of this formation, which includes two calculation methods: deterministic and probabilistic for evaluating wells. Probabilistic method has been used to evaluate this formation.
The FMI chart is one of the electrical imaging charts that can be used to obtain the characteristics of the formation such as the slope and azimuth of the layers, fractures, secondary porosity and texture.
In the first chapter, the geological information of the field is stated. In the second chapter of this project, the introduction of visual artists has been discussed. Three different technologies are used for imaging the well wall, which include resistivity imaging, audio imaging, and video cameras. In this project, Schlumberger company’s FMI video recorder was used in the Jahrom Formation, which is a resistivity type video recorder.
In fact, this diagram shows a picture of the formation by measuring the micro-resistance of the formation in the mud of the base water. The images have high vertical and lateral resolution and provide important information about the slope of layers, fractures, hole porosity, fracture porosity and other geological features.
In the third chapter, using the existing conventional maps in the Jahrom Formation, the petrophysical model of the formation was built using the probability method with the help of Geolog 6.7.1 software in its MULTIMIN section. Due to the lack of voice notation, this notation was not used in the calculations. The dominant lithologies identified in this formation include dolomite, limestone and illite mineral. Thin layers of anhydrite were also identified in this formation. The upper part of the dolomite formation and the lower part is mostly limestone. Anhydrite thin layers were also identified among the dolomite sections. After checking the model, it was observed that the upper part of the formation is heavy oil and the lower part is water. Reservoir areas and hydrocarbon areas were identified using the obtained model.
In the fourth chapter, which is related to the FMI video recording, before the interpretation steps, various processing steps were performed on the FMI video recording, which includes the following steps:
(۱) Depth correction
(۲) removing the sawtooth effect from the image
(۳) Equalization
(۴) Static normalization
(۵) Dynamic normalization
After performing the processing steps and making the image, layers, fractures, slope and azimuth of layers and fractures, fracture density, hole porosity and fracture porosity were calculated. Formation texture was also divided into 9 different groups based on two factors of homogeneity/heterogeneity and grain fineness/coarseness.
In the fifth chapter, using the CGR graph and the graphs obtained from the model including the effective porosity graph (PHIE) and the volume graphs of dolomite (VOL_DOL), lime (VOL_CALC) and anhydrite (VOL_ANH), the Jahrom Formation is divided into Different types were divided in terms of granularity. After applying the threshold point (Cut off) for the CGR and effective porosity (PHIE) graphs, the formation was divided into 4 sections, which include the following:
(۱) Porous dolomite
(۲) Non-porous dolomite
(۳) porous lime
(۴) Anhydrite
By comparing these sections with the FMI image, the correctness of this division was confirmed.
In the sixth chapter of this project, the results of petrophysical modeling and the characteristics obtained from FMI image interpretation of Jahrom formation are stated.
Due to the lack of petrophysical profiles of the Jahrom formation in the wells adjacent to well X, it was not possible to perform correlation between this well and other wells. In this well to match neta