توضیحات

جهت دانلود فایل پی دی اف خلاصه کتاب، بر روی لینک زیر کلیک نمایید.

M312_Abstract

سخن مولف

بی‌تردید جهانی شدن به عنوان مؤلفه حاکم در سه دهه اخیر موجب تحولاتی شده است که از نظر عمق، گستردگی و شدت تاکنون در کل تاریخ بشر بی‌سابقه بوده است. اگر پس از ابداع صنعت چاپ در عصر انقلاب صنعتی ذخایر فرهنگی، قابلیت تکثیر انبوه یافت و به طور فراگیر در دسترس قرار گرفت، اینک در عصر ارتباطات و با استفاده از فناوری‌های نوین همه آنچه پیش از این به منطقه خاصی تعلق داشت، در معرض دید جهانیان به اشتراک گذاشته می‌شود. عوامل فراملی، قلمرو ملی دولت‌ها را در نوردیده است و اجتماعی شدن‌ها را بومی– جهانی می‌کند و دهکده جهانی را شکل می‌دهد. این همه محصول پدیداری، استقرار و گسترش فضای مجازی به سرکردگی اینترنت به عنوان بستر اساسی کنش‌های متقابل است. جهانی که هر چند نام مجازی را بردوش دارد، اما امروز وجوهی از واقعیت را مجسم می‌سازد و مباحثی را که پیش از این منحصر به جهان واقعی بود به درون خود نیز فرا می‌خواند (ارزیابی فضای مجازی ایرانی، ۱۳۸۵: ۳).

امروزه شاهد تحولات گسترده و عظیمی در زمینه اطلاع رسانی و برقراری ارتباطات در فضای مجازی هستیم و دهکده جهانی به ذهنیت جهانی تبدیل شده و عصر اطلاعات به عصر ارتباطات و انفورماتیک تغییر ماهیت داده است. در این میان، فضای مجازی به عنوان یک رسانه و در نقش حلقه واسط و اتصال دهنده نهادها، سازمان‌ها و گروه‌های مختلف اجتماعی در جامعه کنونی عمل می‌کند. بنابراین، باید در ایجاد ارتباط بیشتر و پیشرفته‌تر، نقش حیاتی خود را متفاوت‌تر از سایر عناصر ایفا نماید. در چنین شرایطی، افزایش کمی و کیفی تقاضای دسترسی به فناوری‌های نوین ارتباطی را برای دریافت خدمات، اطلاعات و اطلاع رسانی و برقراری تعاملات فی مابین، روش‌های ارتباطی، کار و زندگی آدمی را تحت تأثیر خود قرار داده است (استرکی، ۱۳۹۱).

می‌توان گفت جدیدترین نوع روابط انسانی در “شبکه‌های اجتماعی” اینترنتی شکل گرفته است که از تاسیس آنها مدت زیادی نمی‌گذرد. این شبکه‌ها با اشتراک‌گذاری دنیای شخصی کاربران خود و به حداقل رساندن فاصله بین آنها، امکان تاثیرگذاری بیشتر و آسان‌تر را فراهم می‌کنند. در    شبکه‌های اجتماعی همه کاربران به ظاهر در یک سطح هستند و با بهره‌گیری از ظرفیت‌های این ابزار قادر خواهند بود ارتباطات گسترده انسانی را فارغ از مرزهای سیاسی و جغرافیایی تجربه کنند. گرایش روز افزون کاربران به شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که دنیای مجازی تا حد زیادی تحت تاثیر این شبکه‌ها درآمده است.

پیشبرد تعاملات جهانی امروز که مبتنی بر فضای رایانه‌ای است، بدون استفاده‌ی درست از این ابزار کارآمد تقریباً ناممکن به نظر می‌رسد. در واقع، فناوری اطلاعات چنان با تاروپود زندگی اشخاص در هم آمیخته که نه تنها جدایی این محیط از زندگی آنان امری تصور نشدنی می‌نماید؛ بلکه با پیشرفت این فناوری، این آمیختگی و وابستگی لحظه به لحظه شدت یافته و ابعاد تازه و پیچیده‌تری به خود می‌گیرد (حسینی خواه، رحمتی، ۱۳۸۹: ۱۲۰).

فناوری اطلاعات و ارتباطات همچنان که بر کلیه وجوه اجتماعی تأثیر گذاشته و جوامع را به سمت جوامع نوین اطلاعاتی سوق داده است، بر جنگ و مفاهیم مرتبط با آن نیز تأثیر گذاشته و یا خواهد گذاشت. در عصر اطلاعات مفاهیم سنتی جنگ رایج در عصر صنعت جای خود را به مفاهیم جدیدی داده است؛ به گونه‌ای که تحت عناوینی چون جنگ دیجیتالی یا جنگ اطلاعات از آن یاد می‌شود (فتحیان و مهدوی نور، ۱۳۸۶: ۸۰).

در همین راستا سازمان‌های نظامی و اطلاعاتی نیز می‌بایست پابه‌پای پیشرفت‌های جهانی حرکت نموده و دانش خود را در علوم جدید بالا برده و همگام با سایر سازمان‌ها حرکت نماید و از ظرفیت‌های این علوم، به خصوص علوم ارتباطی در حوزه فضای مجازی از جمله شبکه‌های اجتماعی مجازی استفاده نمایند.

فضای مجازی ابزاری است که مدیریت و کنترل بخش عمده‌ای از امکانات آن مانند فضای اینترنت، آن را به ابزاری تبدیل کرده که به میزان بسیار زیادی مورد استفاده دشمنان و حریفان قرار می‌گیرد؛ بالطبع سرویس‌های اطلاعاتی نیز در راستای دستیابی به اهداف خود در فعالیت‌هایی مانند جاسوسی، جمع‌آوری اخبار و اطلاعات، هدایت منابع و… از این فضا و امکانات موجود در آن استفاده می‌نمایند. از این منظر فضای مجازی تهدیدی توسط دشمنان بر علیه ما استفاده می‌شود. لیکن این فضا با داشتن امکانات فراوانی مانند وب سایت‌ها، وبلاگ‌ها، شبکه‌های اجتماعی، اتاق‌های گفتگو، تلفن اینترنتی و … می‌تواند به فرصتی تبدیل شود که به صورت متقابل مورد استفاده ما قرار گیرد. بدین نحو که ما باید با در نظر گرفتن شرایط، شناخت دقیق ماهیت فضای مجازی و خطرات آن و رعایت ملاحظات‌های لازم، این تهدید را به فرصتی تبدیل کنیم و در راستای دستیابی به اهداف خود به نحو مطلوب و شایسته از آن استفاده نماییم. یکی از فرصت‌های موجود در این فضا، امکان جمع‌آوری اخبار و اطلاعات با استفاده از ظرفیت‌ها و امکانات موجود در فضای مجازی مانند سایت‌ها، وبلاگ‌ها، فضاهای گفتگو و همچنین شبکه‌های اجتماعی می‌باشد. لذا در این کتاب تلاش می‌گردد با کسب شناخت لازم در خصوص فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی مجازی و ظرفیت‌های موجود در این شبکه‌ها، ظرفیت‌های موجود در شبکه‌های اجتماعی برای جمع‌آوری اخبار و اطلاعات مورد نیاز، احصاء و شناخته شود.