توضیحات

جهت دانلود فایل پی دی اف خلاصه کتاب، بر روی لینک زیر کلیک نمایید.

M563_Abstract

پيشگفتار

يكي از معماهاي جامعه جهاني امروز كه ذهن و انديشه صاحب نظران حوزه‌هاي روانشناسي اجتماعي، جامعه شناسي و مطالعات فرهنگي را به خود مشغول ساخته است، موضوع هويت انسان ‌هاست و از آنجا كه هويت بخش مهمي از وجود هر انساني را تشكيل مي‌دهد و زندگي شخصي و اجتماعي او تحت تأثير هويتش قرار دارد، بررسي هويت انسان‌ها بسيار قابل تأمل مي‌باشد. اين مفهوم در فرآيند تحولات تاريخ اجتماعي فرهنگي و در بسترهاي مناسبات سياسي- اقتصادي جوامع عصر حاضر دستخوش دگرگوني شده، به طوري كه امروزه سخن از هويت سنتي، هويت حال يا مدرن و هويت آينده يا پسا مدرن به ميان مي‌آيد (سلیمی و داوری، ۱۳۸۹). در واقع هویّت یا کیستی به مجموعه نگرش‌ها، ویژگی‌ها و روحیات فرد و آنچه وی را از دیگران متمایز می‌کند، گفته می‌شود. هویّت عبارت است از مجموعه خصوصیّات و مشخّصات اساسی اجتماعی، روانی، فرهنگی، فلسفی، زیستی و تاریخی همسان که به رسایی و روایی بر ماهیّت یا ذات گروه، به معنای یگانگی یا همانندی اعضای آن با یکدیگر دخالت کند و آنها را در یک ظرف مکانی و زمانی معیّن به‌طور مشخّص و قابل قبول و آگاهانه از سایر گروه‌ها و افراد متعلّق به آنها متمایز سازد. در فرهنگ‌های سنتی مفهوم «فرد» تقریباً وجود نداشت و «فردیّت» چندان پسندیده نبود. فقط پس از ظهور جوامع جدید و به خصوص بعد از تفاوت یابی و تقسیم کار بود که فرد به‌طور جداگانه در کانون مورد توجه قرار گرفت. اما «فردیت» به‌طور مسلم در تمام فرهنگ‌ها به درجات مختلف ارزشمند بوده‌است. هویت انسانی نیز، مقوله‌ای اجتماعی است. همه انسان‌ها به هنگام تولد، فارغ از اینکه در کجای زمین به دنیا می‌آیند یا از چه تعلق قومی و قبیله‌ای برخوردارند، دارای ویژگی‌های یکسان نوع انسانی، در میان انواع موجودات زنده هستند و هیچ گونه تفاوت ماهوی با یکدیگر ندارند؛ بنابراین، مقوله هویت انسانی که در دوران رشد و تکوین انسان در جامعه شکل می‌گیرد، کاملاً اجتماعی و جامعه شناسانه است و ربطی به خون و نژاد و رنگ پوست ندارد (حقی گلباغی، ۱۳۹۷).
زن و مرد بودن جداي از ويژگي بيولوژيك، يك ويژگي اجتماعي است. به طوري كه آنها مي‌بايست به جبر جامعه و فرهنگ، در چارچوب خاصي از رفتارهاي تحميلي و مورد پذيرش جامعه رفتار نمايند و چنين ارزش‌ها و هنجارهاي جنسيتي، باورها و كليشه‌هایی را تحت عنوان باورهای جنسیتی در ذهن خود دروني سازند، كه در صورت تخطي از آنها نيز با عكس العمل افراد جامعه مواجه خواهندگرديد (زیمرمن و بکر استول ،۲۰۱۰). ساختار سنتي خانواده پدرسالاري كه عمدتاً مبتني بر تفاوت‌هاي جنسيتي بود و وجه مشخصه آن اقتدار نهادي شده مردان در واحد خانواده مي‌باشد، در دهه‌هاي اخير در اثر اشتغال، آموزش و آگاهي زنان پرسش برانگيز شده است. تحولاتي كه در ساختار خانواده و نقش‌هاي زنان رخ داده، زمينه دگرگوني شخصيت و هويت اجتماعي زنان را فراهم نموده است. تحصيلات عالي و اشتغال زنان از سويي موجب تضعيف مشروعيت نقش‌هاي زنان در خانواده سنتي شده و از سوي ديگر تقابل نقش‌هاي سنتي با نقش‌هاي مدرن و امروزي، مسئله بحران هويت زنان را ايجاد نموده است. بنابراين پر واضح است كه افزايش اقتدار و مشاركت زنان در عرصه‌هاي مختلف اجتماعي، اقتصادي، سياسي و فرهنگي جامعه، ساختار سنتي خانواده، كه بر اقتدار و سلطه مردان استوار بود را بر هم مي‌زند و هويت‌هاي جنسيتي جديدتري را جايگزين هويت‌هاي جنسيتي كليشه‌اي زن و مرد خواهد نمود (قائمی فر و حمایت خواه جهرمی، ۱۳۸۸).
بنا بر تعریف مادۀ ٢ آیین‌نامۀ احراز نخبگی، نخبه به فرد برجسته و کارآمدی اطلاق می‌شود که اثرگذاری وی در تولید و گسترش علم و هنر و فناوری و فرهنگ‌سازی و مدیریت کشور محسوس باشد و هوش، خلاقیت، کارآفرینی و نبوغ فکری وی در راستای تولید و گسترش دانش و نوآوری موجب سرعت بخشیدن به رشد و توسعه علمی و اعتلای جامعۀ انسانی کشور شود (زاهدی، ۱۳۹۵).
البته فرد نخبه در هر حوزه‌ای خواه سیاسی، اجتماعی یا فرهنگی باید بتواند، پدیده‌ها را در سطوح مختلف و حتی داخلی و بین‌المللی بررسی کند و آینده را از پیش ببیند و راهکارهای هوشمندانه برای مدیریت حوادث و پدیده‌ها در راستای ارتقا بخشیدن به زندگی بشر ارائه کند. اما حوزه‌های مرتبط با نخبگان به همین‌ها محدود نمی‌شود. یکی دیگر از حوزه‌هایی که نخبگان می‌توانند در آن بسیار مؤثر واقع شوند، حوزۀ ورزش است. بدیهی است که نیمی از جمعیت کشور را زنان تشکیل می‌دهند و این روزها ورزش بانوان نیز از رئوس توجه است (زاهدی، ۱۳۹۵).
در میان ورزش‌های بانوان، فوتسال از قدیمی‌ترین و پرطرفدارترین رشته‌هاست. تیم ملی فوتسال زنان ایران در سال ۱۳۸۴ و در پاسخ به درخواست تیم ملی اردن برای برگزاری یک دیدار دوستانه، تشکیل شد. این تیم در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۸ توانست عنوان قهرمانی فوتسال آسیا را نیز کسب کند.
هدف از تالیف کتاب حاضر بررسی رابطه باورهای قالبی جنسیتی با شکل‌گیری هویت فردی ورزشکاران نخبه زن فوتسال است. جامعه آماري کتاب حاضر را، كليه بازیکنان نخبه لیگ برتر و تیم ملی فوتسال بانوان شهر تهران بود که بنابر اعلام فدراسیون فوتبال بانوان به تعداد ۲۶۰ نفر هستند تشکیل می‌دهد. ابزار گردآوری داده¬ها در این تحقیق دو پرسشنامه هویت فردی بردبار (۱۳۹۱) و نقش جنسیتی بم (۱۹۷۴) بود. نتایج نشان داد که بين باورهای قالبی جنسیتی با هویت اطلاعاتی، بين باورهای قالبی جنسیتی با هویت هنجاری، بين باورهای قالبی جنسیتی با هویت اغتشاشی، همچنین بین باورهای قالبی جنسیتی با هویت تعهدی، بين باورهای قالبی جنسیتی با شکل‌گیری هویت فردی ورزشکاران نخبه زن فوتسال رابطه مستقیم وجود دارد.

شيوه سازماندهي کتاب حاضر به‌ صورت زیر می‌باشد.
فصل اول: کلیات
فصل دوم: هویت فردی
فصل سوم: شکل‌گیری هویت فردی
فصل چهارم: باورهای قالبی جنسیتی
فصل پنجم: روان‌تحلیل‌‌گری
فصل ششم: تحقیقات شکل‌گیری هویت فردی
فصل هفتم: جمع‌بندی