توضیحات

جهت دانلود فایل پی دی اف خلاصه کتاب، بر روی لینک زیر کلیک نمایید.

M297_Abstract

 سخن مولف

کشور ایران با کوه­های سر به فلک کشیده، جلگه­ های سرسبز، دشت­های حاصل­خیز، کویرهای خشک و آب­های نیلگون شمال و جنوب، آمیزه­ای از مناطق جغرافیایی مختلف با آب و هوایی متفاوت است. وسعت این سرزمین و تنوع جغرافیایی آن باعث گردیده است تا مردمانی با ویژگی­ها و آداب و رسوم خاص در آن سکنی گزینند. این مردم اجزای پیکره­ای بزرگ و یکپارچه به نام ملت ایران هستند که تاریخ این مرز و بوم را رقم زده­اند. از جمله اجزای جدایی­ناپذیر این پیکره بزرگ که همواره نقشی فعال و مؤثر در تحولات میهن ما داشته­اند اعراب خوزستان هستند که در بخش جلگه ­ای این استان زندگی می­ کنند. اما واقعیت این است که اعراب خوزستان همواره خود را جزئی جدایی­ ناپذیر از ملت بزرگ ایران دانسته و در هر دوره­ای تاریخی نقش مفید و مؤثری در راستای حفظ منابع ملی کشور خود ایران داشته و همچون دیگر اقوام در تمامی امور فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و مشاغل اجرایی فعال هستند.

بی­ شک تنها راه شناخت هر قوم و قبیله­ای، شناخت فرهنگ و آداب و رسوم آن قوم و قبیله است. چرا که اقوام و قبایل و حتی جوامع بزرگ و کوچک براساس فرهنگ موجود در همان منطقه جغرافیایی شکل گرفته­اند. بطوری که به یقین می­توان اشاره کرد که هیچ جامعه و قومی شکل نگرفته است، مگر اینکه دارای جغرافیا و زبان و دین و آداب و سنن مخصوص به خود باشد.

هر یک از این اقوام دارای عقاید، آداب و رسوم، و حتی زبان یا گویش و لباس مخصوص به خود هستند که از همین تفاوت­­ها می­توان آنها را شناخت.

عربهایی که در قرن دوم و سوم هجری به درون خوزستان هجرت می­ کردند نیز چونکه عمدتاً از قبایل جنوب عراق بودند آمادگی برای دو زبانه شدن داشتند در نتیجه این روند زبان عربی به مرور زمان از صحنه جوامع عرب خوزستان کنار رفت و زبان مردم خوزستان – اعم از عرب و غیرعرب – تا زمان مغول­ها زبان فارسی بود – فقط در مناطق دور افتاده باتلاق­های غرب خوزستان – که بطیحه نامیده می­شد – بقایای عربها زبان خودشان را حفظ کرده بودند. این بخش کوچک و دور افتاده خوزستان همان سرزمینی است که در تقسیم­بندی جغرافیایی زمان زندیه بخشی از بصره پنداشته می­شد و به همراه بصره و باتلاق­­هایش نام عربستان به آن اطلاق می­شد. این نام (یعنی عربستان) تا پایان دوران قاجاریه بر این منطقه ماند. طایفه بنی­کعب که در زمان زندیه بر این منطقه مهاجرت کردند، همچون دیگر قبایل عرب در منطقه اسکان‌شان دارای نظام قبیله­ای و شیخ بودند. در اواسط دوران قاجار، شیخ این قبیله با گرفتن فرمانهایی از شاهان قاجار، منطقه نفوذش برای گردآوری مالیات برای دربار قاجار را تا محمره و عبادان (خرمشهر و آبادان) گسترش داد. از همین طایفه شیخ­هایی چون شیخ خزعل بیرون آمدند که تا پیش از تصمیم انگلیسی­ها به ایجاد کشور مستقل کویت برای تشکیل حاکمیتی در جنوب غربی خوزستان به نام عربستان که مرکزش محمره (خرمشهر) باشد، نامزد شده بودند براساس همین برنامه بود که انگلیسی­ها زمینی که در آینده پالایشگاه نفت آبادان شد را از شیخ خزعل خریدند بدون آنکه شیخ خزعل مالک رسمیش باشد تا مالکیت شیخ خزعل بر زمین‌های این منطقه را بطور رسمی هم اعلام و هم تثبیت کرده باشند و در آینده که دولت مستقل عرب مورد نظرشان را تشکیل دادند بتوانند با ادعاهای دولت ایران مبنی بر مالکیت این سرزمین‌ها مقابله کنند.