فلسفه دین: جستارهایی در زمینه فلسفه دین

1,863,000 ریال

موجود در انبار

ناشر : انتشارات موجک

کد کتاب : M90

عنوان : فلسفه دین: جستارهایی در زمینه فلسفه دین

تالیف : دکتر هژیر مهری علی آبادی

گردآوری و تنظیم : بهشته صفرپور دیجوجین

طراح جلد : سیده زهرا روشنایی

مشخصات ظاهری : ۱۲۰ صفحه، قطع وزیری

چاپ اول : تابستان ۱۳۹۵، تیراژ : ۱۰۰۰ جلد

قیمت : ۲۰۷۰۰۰۰ ریال، شابک : ۶-۶۸-۸۳۰۷-۶۰۰-۹۷۸

حقوق چاپ و نشر برای ناشر محفوظ است.

موجود در انبار

توضیحات

جهت دانلود فایل پی دی اف خلاصه کتاب، بر روی لینک زیر کلیک نمایید.

M90_Abstract

سخن مولف

فلسفه دین شاخه‌ای از فلسفه است مانند فلسفه علم، فلسفه حقوق و فلسفه هنر. بهترین فهم درباره چیستی فلسفه دین زمانی حاصل می‌شود که بدانیم فلسفه دین چه چیزی نیست.

اول، فلسفه دین نباید با مطالعه تاریخ ادیان خلط شود. در مطالعه تاریخ یک دین خاص مثل مسیحیت، فرد مطالبی از ریشه آن در یهودیت، زندگی عیسی، ظهور کلیسای مسیحی در امپراتوری روم و توسعه آموزه‌های متمایز ایمان مسیحی مطالعه می‌کند. مطالعات مشابهی را هم می‌توان در خصوص سایر ادیان مهم انجام داد: یهودیت، اسلام، بودیسم و هندوئیسم. اگرچه چنین مطالعاتی برای فلسفه دین مهم هستند و گاهی با آن همپوشانی دارند، نباید با فلسفه دین خلط شوند.

دوم، فلسفه دین نباید با تئولوژی خلط شود. تئولوژی رشته‌ای است که عمدتاً درون دینی محسوب می‌شود. بطوریکه آموزه‌های (ایمان) دینی خاصی را گسترش می‌دهد و در پی یافتن مبنای این آموزه‌ها در عقل مشترک میان آدمیان (تئولوژی عقلانی) یا در سخن خدا (تئولوژی نقلی یا وحیانی) است. اگرچه فلسفه دین اساساً درباره مطالعه شیوه‌های توجیه باورهای دینی است، اما توجه اصلی آن توجیه یا رد مجموعه باورهای دینی خاصی نیست بلکه هدفش ارزیابی انواع دلایلی است که اندیشمندان، له و علیه باورهای دینی اقامه کرده‌اند. فلسفه دین، برخلاف تئولوژی، اساساً یک رشته درون دینی نیست بلکه رشته‌ای است که دین را از منظر برون دینی مطالعه می‌کند. همانطور که فلسفه علم و فلسفه هنر، جزئی از علم و هنر نیستند، فلسفه دین هم جزئی از دین نیست. بهرحال مهم است که بدانیم یک همپوشانی قابل توجه بین تئولوژی، مخصوصاً تئولوژی عقلانی، و فلسفه دین وجود دارد.

بهترین وصفی که می‌توانیم برای فلسفه دین ذکر کنیم، بررسی انتقادی باورها و مفاهیم پایه دینی است. فلسفه دین، مفاهیم پایه دینی مانند مفهوم خدا، مفهوم ایمان، مفهوم معجزه و مفهوم قدرت مطلق و … را بطور انتقادی بررسی می‌کند. بررسی نقادانه یک مفهوم پیچیده مانند خدا، دو کار را شامل می‌شود: تمایز تصورات پایه درباره خدا که در دین ظاهر شده است، و تحلیل هر تصور به اجزای پایه‌اش. مفهوم خدا برای تصورات متمایز (فراوان) از امر الهی (The divine) بکار می‌رود. آنچه فلسفه دین در پی انجامش است، ایجاد تمایز میان این تصورات متفاوت از خدا و شرح و بسط هر یک است.

فلسفه دین نگاهی نقادانه به باورهای دینی پایه دارد: باور به وجود خدا، باور به حیات پس از مرگ، باور به اینکه خدا پیش از تولد ما به هر آنچه در آینده انجام خواهیم داد علم دارد، باور به اینکه وجود شر به نحوی با عشق خدا به مخلوقاتش سازگار است. بررسی نقادانه یک باور دینی شامل تشریح باور، بررسی دلایلی که له و علیه آن باور ارائه شده است (با این دیدگاه که آیا توجیه عقلانی برای پذیرش صدق یا کذب آن باور وجود دارد یا ندارد) می‌باشد.

اینک در باب علوم دینی این پرسش مطرح است که آیا دانش‏هایی که در حوزه‏ی دین مطرح‏اند، با یکدیگر ارتباط دارند؟ در صورت ارتباط، چه علمی بر علم دیگر تأثیر می‏نهد و تأثیر پذیری بعضی از علوم چه اندازه است؟ فلسفه دین تأثیر گذار است یا تأثیر پذیر؟ در هر دو صورت نقشی که ایفا می‏کند چگونه است؟ اگر دو علم، موضوع واحدی را دنبال کنند، یک علم به شمار می‏روند یا دو علم، و در این صورت چه فرقی میان آن دو خواهد بود؟

پرداختن به این پرسش‏ها و ده‏ها پرسش دیگر از این دست، آنچه که ما فعلاً درصدد آن هستیم، تبیین اجمالی ارتباط فلسفه‏ی دین با دیگر علومی است که در باب مسایل دینی مطرح می‏باشند.

ضرورت پرداختن به این نوع از مباحث، از این رو است که با افزایش انواع علوم بشری و طرح اندیشه‏های جدید همراه با مبانی ویژه، احیاناً تهدیدها و شبهاتی بر اندیشه‏ی دینی را به همراه دارد که بر فیلسوفان دین هر عصر لازم است با آگاهی از کلّیات دانش‏های زمان به آنها پاسخ گویند و از حریم دین و دینداری دفاع کنند. لذا، ایفای رسالت متکلمانه با به دست آوردن آگاهی‏های متنوع جهت دفاع از کلیّت فرهنگ دینی در گستره‏ی علوم گوناگون بشری، میسّر خواهد بود.

در همین راستا، با توسعه‏ی روابط بشری و گستردگی دامنه‏ی انتقادها و شبهه‏هایی که به کلیّت امر دین ارایه می‏گردد، متکلّمان ادیان را وا می‏دارد که از تعالیم و آموزه‏های دینی یکدیگر آگاهی داشته باشند تا روزنه‏ی ورود انتقاد را کشف کرده، در صددِ دفع آن برآیند.

این نوع آگاهی، برای متکلمان مسلمان از ضرورت بیشتری برخوردار است؛ چه این که بسیاری از انتقادها و پرسش‏های عصر حاضر که در مغرب زمین به مسیحیت و یهودیت شده است، با انواع ابزارهای ارتباطی و اطلاعاتی وارد حوزه‏های دینی اسلامی‌شده، و در ابتدا ذهن‏های خالی و ساده را معطوف به این شبهه‏ها ساخته، در یک نتیجه گیری غیر منطقی نوک پیکان انتقاد را به مبانی اسلام هدف‏گیری می‏کنند. نقش مدافعگری متکلّم مسلمان در ضمن آشنایی با این ادیان و تعالیم آنها و شناسایی نقاط نقصان ادیان دیگر و برگرداندن شبهه‏ها به موارد نقض و با نشان دادن تنزّه دین اسلام از آن نقایص و… روشن می‏گردد.

از سوی دیگر، متکلّمان در دفاع از مندرجات متون مقدس دینی، باید با مراجعه به دانش‏های دیگر بشری به حلّ تعارضات و گزارش‏های متضاد پردازند.

به عنوان مثال، یکی از مسایلی که امروزه مورد مطالعه است، مقایسه‏ی داده‏های قرآن و عهدین است. وجود تعارض در بخش‏هایی از قصص قرآن با داستان‏های «عهدین» [مانند: داستان طوفان نوح، «خروج» حضرت موسی‏علیه السلام و…] و برخورد قرآن و عهدین با دانش نو در زمینه‏های مختلف آفرینش زمین و آسمان و … متکلمان ادیان را وا می‏دارد که با استفاده از دانش‏های جدید بشری از گزاره‏های دینی خود دفاع کنند ویا در صورت خرافی بودن، از آنها دست بردارند و در صددِ تصحیح اعتقادات خود پردازند.

از این دست تحقیقات می‏توان از کار خوب دکتر موریس بوکای نام برد که از طریق بررسی واقع بینانه‏ی متون، افکار دریافتی در باب عهد قدیم، انجیل‏ها و قرآن را با جستجوی تشخیص آنچه در این مجموع متعلق به وحی است از آنچه خطا یا تعبیرهای بشری می‏باشد دگرگون می‏سازد. وی با روی آوردن به فهم مطالب قرآنی به شگفت آمد که در قرآن سخنانی درباره‏ی پدیده‏های طبیعی یافت می‏شود که تنها معارف علمی جدید اجازه‏ی درک معنای آنها را می‏دهند.

وی به مسأله‏ی اصالت متون کتب مقدس ادیان توحیدی پرداخت وبالأخره در مورد «عهدین» اقدام به مواجهه‏ی بین آن و داده‏های علم نمود. نتایج تمام این کاوشها برای وحی یهودی مسیحی و برای قرآن در کتاب وی به نام: «مقایسه‏ای میان تورات، انجیل، قرآن و علم» آمده است. این کتاب از زبان فرانسه توسط مهندس ذبیح الله دبیر به زبان فارسی برگردانده شد و از سوی دفتر نشر فرهنگ اسلامی منتشر گردید.

نقد و بررسی‌ها

هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.

اولین کسی باشید که دیدگاهی می نویسد “فلسفه دین: جستارهایی در زمینه فلسفه دین”

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

There are no products